Maria Amalia – rokokowa Pani na Dukli

7 grudnia br. w Muzeum Historycznym – Pałac w Dukli odbył się wykład pani Joanny Puchalskiej „Rokokowa Pani Amalia i dukielskie lustra”.  Przedstawiona przez wykładowczynię postać XVIII wiecznej właścicielki Dukli nie odbiegła od znanej powszechnie opinii o niej. Wykładowczynię przywitał i przedstawił jej dorobek pisarski dyrektor muzeum Waldemar Półchłopek. Wykładowi towarzyszyła odrębna impreza pokaz broni z kolekcji Damiana Plajstka.

W przekazach historycznych postać Marii Amalii jest kontrowersyjna. Zachwycano się jej wyjątkowym gustem, dyplomacją, intelektem i jednocześnie uznawano ją za mistrzynię intryg. Maria Amalia żona Jerzego Augusta Wandalina Mniszcha, marszałka nadwornego koronnego, kasztelana krakowskiego i wielu innych zacnych tytułów, a przy okazji właściciela Dukli, córka kanclerza Henryka Brühla na dworze Augusta III Sasa była osobą starannie wykształcona wykształconą, władającą biegle sześcioma językami. Pierwsze szlify w dyplomacji odbierała u boku swego ojca kanclerza. Swoją córkę Józefinę planowała wydać za Stanisława Szczęsnego Potockiego, syna wojewody kijowskiego  Franciszka Salezego Potockiego i Anny, niezwykle majętnego i ambitnego, w celu połączenia ich majątków. Jednakże Szczęsny zakochał się w Gertrudzie Komorowskiej, córce łowczego Komorowskiego i potajemnie bierze z nią ślub. Obie rodziny dokładają starań, aby unieważnić to małżeństwo, co było pomysłem samej Amalii. Jednakże sprawy przyjęły inny obrót, porwana z domu rodziców Gertruda miała być zawieziona do klasztoru. W czasie podróży została uduszona, a jej ciało znaleziono dopiero wiosna w przerębli. O zbrodnię zostali oskarżeni Potoccy, jednakże mimo wieloletnich sadów  Owdowiały Szczęsny ożenił się z Józefiną. To małżeństwo nie było szczęśliwe. 

Jerzy Wandalin Mniszech na cześć żony w 1773 roku wystawił rokokowy grobowiec dłuta Jana Obrockiego ze Lwowa w jednej z bliźniaczych kaplic w dukielskiej farze z lustrami.  Wykonany z czarnego i białego marmuru, przedstawia zmarłą  w stroju domowym, odpoczywającą z książką.

Po wykładzie autorka podpisywała uczestnikom wykładu książki. Spotkanie zostało zorganizowane przez Muzeum Historyczne – Pałac w Dukli i Stowarzyszenie OdNowa.

kbr